Goed nieuws uit Sri Lanka

dddDe afgelopen jaren waren er steeds meer berichten, dat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in Sri Lanka onder druk stond. Rechters die beslissingen namen, die de politiek niet goed uitkwamen hadden het moeilijk.

Een en ander is gecumuleerd in de afzetting in januari 2013 van de Chief Justice van de Sri Lankaanse Supreme Court, mevrouw Bandaranayake. Deze afzetting was politiek gemotiveerd. Zij werd vervangen door Mohan Peiris, die wel heel erg nauwe banden had met de politieke leiding van dat moment. Reden voor “Rechters voor Rechters” om zich het lot van onze vakgenoten in Sri Lanka aan te trekken. Met een open brief van 23 januari 2013 die werd ondertekend door ruim vijftig (prominente) juristen uit de hele wereld, waaronder ook een aantal Nederlandse rechters, heeft de International Commission of Jurists (ICJ) deze afzetting als “illegal” aangemerkt.

Ook het Human Rights Institute van de International Bar Association (IBAHRI), kwam in een rapport van maart 2013 tot harde conclusies over de afzettingsprocedure en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in Sri Lanka. Ondanks de aanhoudende internationale kritiek, leken de Sri Lankaanse autoriteiten zich hiervan niets aan te trekken. In de loop van 2014 leek er steeds meer een patstelling te ontstaan. Mevrouw Bandaranayake bleef ambteloos burger zonder inkomen en de positie van de rechterlijke macht in zijn geheel leek te verslechteren (zie voor een selectie: [www.icj.org/?s=+Shirani+Bandaranayake]). In oktober 2014 heeft ook het Mensenrechtencomité van de VN zich in de Concluding Observations kritisch uitgelaten over de afzetting van judge Bandaranayake en aan Sri Lanka de volgende aanbeveling gedaan (§5):

(a) Take concrete measures to ensure the protecti on of members of its judiciary from improper influences, inducements, pressures, threats or interferences, including those of the executive and/or legislature of the State party. 

Er lijkt nu echter met de laatste verkiezingen, die op 8 januari 2015 hebben plaatsgevonden, een keerpunt te zijn bereikt. De nieuw verkozen president Maithripalsa Sirisena had in zijn campagne een belangrijk punt gemaakt van een goed bestuur voor Sri Lanka en een versterking van het parlement en van de rechterlijke macht. Dat dit geen loze verkiezingsbeloften zijn, lijkt inmiddels te volgen uit zijn eerste daden. Hij is 9 januari jl. ingezworen, niet door de eerdergenoemde Mohan Peiris, de door de vorige regering benoemde opvolger van mevrouw Bandaranayake, maar door de langst zittende rechter van de Supreme Court. In de eerste week dat hij in functie kwam, heeft hij meteen gesproken met de Sri Lankaanse Bar Association over eerherstel voor Bandaranayake en een mogelijk ontslag van haar door de vorige regering benoemde opvolger.

Het was eeddddn bijzonder moment toen Dr Bandaranayake op 28 januari 2015 haar positie als
Chief Justice hernam. Dit was mogelijk na een communicatie van de huidige regering aan Mohan Peiris, dat zijn aanstelling ongeldig was ab initio, gezien het illegale karakter van Bandaranayake’s ontslag. Op 29 januari, de dag na haar eerherstel, is zij met pensioen gegaan.

Zij is daags daarna opgevolgd door Judge Kanagasabapathy Sripavan.

Niet onvermeld mag blijven dat de nieuwe Minister voor Buitenlandse Zaken de ICJ-open brief van januari 2013 expliciet heeft vermeld in een toespraak voor het parlement, nu deze onderdeel uitmaakte van de “international backlash” die met het ontslag van Bandaranayake gepaard ging. Zie oa dit artikel: [removal-mohan-peiris-office-chief-justice].

De ICJ schreef ons:

“Veel dank dus nogmaals aan alle ondertekenende rechters, waaronder ook een groot contingent leden van Rechters voor Rechters! “

Het dossier op Judge Bandaranayake kon gelukkig worden gesloten. De collega’s die zich in het bijzonder bezig houden met Sri Lanka (Tom Wolters, gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, en Rik Boekaar en Geeske Eelsing van de rechtbank Noord Nederland) zullen de situatie van de rechterlijke macht daar echter blijven volgen.

  • Download de hele nieuwsbrief [PDF]