Op 9 december 2009 startte een nieuw bestuur van de stichting Rechters voor Rechters onder mijn voorzitterschap. Op instigatie van de eerste voorzitter Bert van Delden vond de herstart plaats van de stichting die zich beijvert “rechters in nood” te steunen. Samen met Tamara Trotman, Jolien Schukking, Gerrard Boot, en Esther van der Laan, later opgevolgd door Vera Willemsen hebben we de stichting opnieuw op de rails gezet. Ik ben blij dat het gerechtshof Den Haag daar telkens alle ruimte voor heeft gegeven.
Dat was geen klein karwei: de organisatie moest op poten gezet, de administratie georganiseerd, financiën geadministreerd. Het veld moest worden verkend (nationaal en internationaal) en natuurlijk moesten er concrete acties worden ondernomen.
Op het resultaat ben ik trots: we hebben nu ongeveer 120 min of meer actieve aanhangers. Rechters voor Rechters is in binnen- en buitenland (“Judges for Judges”) een begrip geworden. De financiën lopen. De stichting werkt nauw samen met de VN-rapporteur voor onafhankelijke juristen, de International Commission of Jurists in Genève en MEDEL (Magistrats Européens pour la Démocratie et la Liberté). Nationaal bestaat er samenwerking met de RvdR en de NVVR. We hebben instrumenten ontwikkeld: de nieuwsbrief (nu in Engels en Spaans vertaald), de website (aanvankelijk beheerd door Ilan de Vré, nu door Douwe Sikkema) en er gaan zelfs nieuwsflitsen uit zoals deze.
En inhoudelijk? Er zijn een twintigtal probleemlanden gedetecteerd. Met een aantal bedreigde rechters is contact opgenomen. Talloze malen hebben we internationale en nationale organisaties benaderd om aandacht te vragen voor bedreigde (ontslagen, gevangengenomen, geschorste) rechters. Met het ministerie van Buitenlandse Zaken bestaat een actieve samenwerking. Ik was zo trots toen – tijdens een Tweede Kamer debat in november 2011 – Minister van Buitenlandse Zaken en Tweede Kamer elkaar met citaten van Rechters voor Rechters om de oren sloegen! In een aantal gevallen hebben we proceswaarneming kunnen organiseren.
Natuurlijk valt er nog veel beter te doen: de melding van probleemgevallen aan ons moet gemakkelijker worden gemaakt. Meer rechters en juridisch medewerkers in Nederland zouden kunnen meedoen, het liefst per gerecht georganiseerd. Vertalingen zouden nog beter kunnen worden geregeld.
Maar dat gaat niet meer onder mijn voorzitterschap gebeuren. Ik ben gestopt als raadsheer en vind dat de voorzittersfunctie het best door een fungerend magistraat kan worden uitgeoefend. Na 3 ½ jaar ga ik het stokje overgeven. Ik heb het volste vertrouwen in Tamara als mijn opvolgster, in de andere bestuursleden, Vera en Douwe vanwege hun ongebreideld talent, enthousiasme en energie. Ik kan er vanuit gaan dat de stichting inmiddels zo vanzelfsprekend is geworden – nationaal en internationaal – dat een voorzitterswisseling daarbij niet van belang is.
Vanzelfsprekend zal ik de ontwikkelingen van de Stichting blijven volgen. Bewonderend als het kan, kritisch als het moet. En voor facilitaire diensten blijf ikzelf nog graag beschikbaar. Ik beveel de stichting in Uw aller aandacht aan.
Gerritjan van Oven